Phương pháp hỗ trợ sinh sản đối với buồng trứng đa nang

Trang chủ Vô sinh - Hiếm muộn Nguyên nhân Phương pháp hỗ trợ sinh sản đối với buồng trứng đa nang

I.Mở đầu:image037

Hội chứng buồng chứng đa nang(PCOS) là rối loạn nội tiết thường gặp nhất trong phụ nữ ở lứa tuổi sinh sản.Điều trị PCOS chủ yếu là điều trị triệu chứng  và triệu chứng kiến người bệnh đến cơ sở y tế nhiều nhất là trình trạng vô sinh.Mục tiêu bài này là đề cập đến các phác đồ lâm sàng dành cho người bị PCOS có chỉ định thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm.

Theo đồng thuận của ESHRE/ASRM (Thessaloniki Consensus, 2008) về điều trị vô sinh do PCOS, TTTON được chỉ định nếu:

-Thất bại sau điều trị: clomiphene citrate, đốt điểm buồng trứng, gây rụng trứng hoặc kích thích buồng trứng (có thể kết hợp IUI)

-Hoặc PCOS đi kèm với nguyên nhân gây vô sinh nam, nữ khác: vòi trứng, lạc nội mạc tử cung vừa/nặng…

Đa số phụ nữ bị PCOS có thể có thai sau vài chu kì điều trị TTTON.Tuy nhiên, có một số vấn đề các bác sĩ lâm sàng cần quan tâm điều chỉnh nhằm tăng tỷ lệ thành công TTTON và giảm thiểu các biến chứng.

II.Một số vấn đề cần quan tâm trước khi thực hiện làm TTTON đối với bệnh nhân PCOS:

2.1.Nội mạc tử cung(NMTC) dày:

-Tăng sinh NMTC do tình trạng không phòng noãn kéo dài, tử cung tiếp xúc thường xuyên, kéo dài với estrogen mà không có progesterone đối kháng.Điều trị progesterone từ vài ngày đến 12 ngày có thể tạo được chu kỳ nhân tạo, nếu niêm mạc mỏng có thể bắt đầu chu kì kích thích buồng trứng làm TTTON.

-Nếu tăng sinh NMTC không đáp ứng với progesterone có thể sinh thiết NMTC hoặc nạo buồng NMTC.

qua-san-noi-mac-tu-cung

Hình ảnh quá sản nội mạc tử cung

2.2.NMTC mỏng, tử cung teo nhỏ:

-Một số trường hợp PCOS nang nhỏ, nội tiết kém kéo dài dẫn đến tử cung thiếu nội tiết mạn tính, tử cung nhỏ, niêm mạc mỏng.

-Điều trị bằng cách cho estrogene tự nhiên trong 28 ngày, kết hợp progesterone trong 2 tuần cuối.Thường sau 1-2 đợt điều trị tử cung sẽ trở về kích thước bình thường có thể tiến hành làm TTTON.

2.3.Giảm cân: nếu bệnh nhân có thừa cân hoặc béo phì cần có các biện pháp giảm cân trước khi điều trị.

2.4.Kháng insulin và metformin:

-Kháng insulin được xem là những rối loạn thường gặp nhất trong PCOS. Do đó metformin được sử dụng trước khi TTTON giúp tăng hiệu quả kích thích buồng trứng và giảm nguy cơ quá kích buồng trứng.

2.5.Kích thích buồng trứng(KTBT) để TTTON trong PCOS:

KTBT là vấn đề khó khăn và có nguy cơ cao nhất khi thực hiện TTTON trên người có PCOS. Những vấn đề có thể gặp phải:

+Đáp ứng quá mức, hội chứng quá kích buồng trứng.

+Không đáp ứng với KTBT

+Nồng độ estradiol quá cao khi KTBT có thể ảnh hưởng đến NMTC.

III.Các biện pháp khắc phục:

1.Nuôi trứng trưởng thành trong ống nghiệm (IVM), không KTBT: đối với kĩ thuật này chúng ta không cần KTBT hoặc chỉ cần 1 lượng nhỏ FSH trong 3 ngày để “mồi”.Tỷ lệ thai lâm sàng ở Việt Nam khoảng 30-35% và hoàn toàn loại trừ nguy cơ quá kích buồng trứng.

2.Metformin nên được sử dụng trước TTTON để giảm nguy cơ quá kích buồng trứng.

3.Phác đồ KTBT: phác đồ antagonist là phác đồ được khuyến cáo. Phác đồ antagonist giảm 50% nguy có quá kích buồng trứng.

3.Sử dụng FSH liều thấp trong KTBT:đối với những đối tượng nguy cơ cao quá kích buồng trứng có thể sử dụng liều FSH 100-150IU/ngày. Cá biệt có thể dùng 75IU/ngày.

4.Sử dụng GnRH agonist thay thế hCG trong trưởng thành noãn:hCH là yếu tố kích hoạt quá kích buồng trứng, việc sử dụng GnRH thay thế hCH giúp triệt tiêu hoàn toàn quá kích buồng trứng.

5.Một tổng quan từ thư viện Cochrane năm 2012 cho thấy sử dụng Cabergoline để dự phòng quá kích buồng trứng giúp giảm 50% nguy cơ quá kích buồng trứng.

IV.Kết luận:

TTTON là một kỹ thuật điều trị hiệu quả cho phụ nữ PCOS có chỉ định.Trong đó KTBT là khâu khó khăn nhất khi thực hiện TTTON trên người PCOS.Nguy có thường gặp là quá kích buồng trứng. Hiện nay có nhiều biện pháp dự phòng hiệu quả giúp giảm thiểu hoặc triệt tiêu nguy cơ quá kích buồng trứng.

Tác Giả: BS. Hoàng Thị Thu Hà  –  TS.BS. Lê Vương Văn Vệ

Chia sẻ bài viết
  •  
  •  
  •  
  •  
  •