Em bé đầu tiên sinh ra từ tử cung hiến của ”người đã mất ”

Lần đầu tiên, một người phụ nữ đã sinh con sau khi được ghép tử cung từ một người hiến tặng đã qua đời –câu chuyện hy hữu đã được các bác sĩ công bố trong một bài viết vừa đăng tải trên tạp chí khoa học danh tiếng The Lancet hôm 4/12. Cho đến nay, trên thế giới mới chỉ có 39 ca được cấy ghép tử cung từ người hiến tặng còn sống và 11 em bé đã ra đời thành công từ dạng cấy ghép này.

Trong y học, cấy ghép tử cung còn rất mới mẻ. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cho biết tử cung được hiến tặng bởi người đã chết có thể được sử dụng một cách đáng tin cậy. Thành công này là một cột mốc y tế lớn, mở rộng cơ hội cho các phụ nữ vô sinh bởi việc tìm kiếm một người sống hiến tặng tử cung là vô cùng khó khăn, đồng thời làm giảm các rủi ro cho người hiến tặng còn sống trong khi phẫu thuật để loại bỏ tử cung.

>>> sinh đôi nhờ tinh trùng của người quá cố

Đây là một khoảnh khắc thú vị, bác sĩ Rebecca Flyckt, bác sĩ chuyên khoa nội tiết sinh sản tại Phòng khám Cleveland, người không tham gia trong nhóm nghiên cứu cho biết. “Thành công này là minh chứng cho việc sử dụng tử cung được hiến tặng từ người đã qua đời thực sự là một lựa chọn tốt”.

Trong một báo cáo mới đây được công bố trên tạp chí Lancet, các bác sĩ tại Đại học São Paulo ở Brazil đã loại bỏ tử cung của một phụ nữ 45 tuổi qua đời vì xuất huyết não và đã có ba đứa con.Sau đó, các bác sĩ đã kết nối tử cung hiến tặng với tĩnh mạch, động mạch, dây chằng và â.m đạo của người nhận – một phụ nữ 32 tuổi bị một rối loạn di truyền hiếm gặp khiến cô không có tử cung bẩm sinh. Quá trình phẫu thuật kéo dài hơn 10 giờ. Bảy tháng sau khi cấy ghép, các bác sĩ đã chuyển một phôi thai được thực hiện bằng phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm vào tử cung của bệnh nhân.

Thai kì diễn ra suôn sẻ. Sau khoảng 36 tuần (khoảng thời gian bình thường là 40 tuần), một bé gái nặng 2,5 kg chào đời vào ngày 15 tháng 12 năm 2017 bằng hình thức sinh mổ. Khi các nhà nghiên cứu viết baì báo mô tả trường hợp này, khoảng bảy tháng sau khi sinh, cả mẹ và bé gái đều khoẻ mạnh.

Tiến sĩ Dani Ejzenberg, người đứng đầu nghiên cứu cho biết, việc sử dụng tử cung từ người hiến tặng đã qua đời có thể giúp mở rộng khả năng tiếp cận với phương pháp điều trị này. Ông nói thêm: “Số lượng người sẵn sàng và cam kết hiến tạng sau khi chết lớn hơn rất nhiều so với những người hiến tạng khi còn sống, điều này mở ra nguồn hiến tạng tiềm năng hơn.”

Các chuyên gia hy vọng một ngày nào đó việc cấy ghép tử cung sẽ được phổ biến rộng rãi hơn, đem lại hy vọng cho những phụ nữ không có tử cung hoặc tử cung bị tổn thương – thậm chí là phụ nữ chuyển giới – những người đang tìm kiếm cơ hội mang thai. Vào năm 2014, tại Thuỵ Điển, lần đầu tiên các bác sĩ đã giúp một phụ nữ sinh con sau khi được cấy ghép tử cung. Từ đó đến nay, đã có khoảng một chục đứa trẻ như vậy được sinh ra trên khắp thế giới. Năm ngoái, các bác sĩ tại Trung tâm Y tế Đại học Baylor ở Dallas đã giúp em bé Hoa Kỳ đầu tiên được sinh ra từ tử cung được cấy ghép.

Trong tất cả các trường hợp kể trên, tử cung được hiến tặng từ những người còn sống – thường là thành viên gia đình hoặc bạn của người nhận. Bất kì người hiến tặng nào đều phải trải qua phẫu thuật cắt bỏ tử cung triệt để, một quy trình từng kéo dài từ 10 đến 12 giờ trước kia và nay khoảng từ 4 đến 6 giờ, kèm theo đó là những rủi ro và khoảng thời gian hồi phục sau phẫu thuật. Do đó, các nhà nghiên cứu hy vọng tạng được hiến từ người đã qua đời có thể là một nguồn nạng tiềm năng khác.

Các nhà nghiên cứu ở Thổ Nhĩ Kỳ đã từng thực hiện cấy ghép tử cung vào năm 2011 từ một người hiến tặng đã qua đời nhưng chưa có thai kỳ thành công. Flyckt và các đồng nghiệp của cô ở Cleveland cũng đã thực hiện hai ca cấy ghép từ tạng những người đã chết. Ở trường hợp đầu tiên, các bác sĩ đã phải lấy tử cung ra khỏi người nhận sau khi bị nhiễm trùng; Flyckt cho biết cô chưa thể nói gì thêm về trường hợp thứ hai ngoài việc người nhận đang có dấu hiệu khả quan.

Một phần của thách thức trong việc cấy ghép tử cung từ người hiến tặng đã qua đời đó chính là quá trình trải qua nhiều bước phức tạp và mất thời gian- lấy tạng, ghép tạng với người nhận tương thích dựa trên nhóm máu và các phẩm chất khác, hoàn thành ca phẫu thuật. Tử cung chỉ có thể tồn tại cách xa nguồn cung cấp máu không quá lâu. Cấy ghép từ người hiến tạng sống được lên lịch và diễn ra trong các phòng phẫu thuật liền kề.

Các nhà nghiên cứu ở Brazil báo cáo rằng tử cung từ người hiến tạng đã qua đời đã bị thiếu thiếu nguồn cung cấp máu trong gần tám giờ, về cơ bản gấp đôi thời gian được báo cáo trong bất kỳ ca cấy ghép nào của người hiến còn sống. Điều này cho chúng ta thấy rằng tử cung thực sự rất kiên cường, theo ông Fly Flyckt.

Cũng như những người được ghép tạng khác, bệnh nhân trong trường hợp này được cho dùng thuốc ức chế miễn dịch để giảm khả năng cơ thể thải trừ tử cung được cấy ghép. Ngay khi em bé chào đời, các bác sĩ quyết định cắt bỏ tử cung được cấy ghép ra khỏi bệnh nhân. “Lý do vì việc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch trong thời gian dài rất tốn kém. Chúng tôi muốn sử dụng kinh phí để thực hiện cấy ghép cho những phụ nữ thiếu may mắn khác”, tiến sĩ Dani nói.

Các nhà nghiên cứu không tham gia vào nghiên cứu cảnh báo rằng, với tất cả các hạn chế sinh học, nhóm người hiến tử cung tiềm năng thực sự khá nhỏ, thậm chí tính cả những người hiến tạng đã chết. Tuy nhiên, họ cho biết rằng, dựa vào nguồn hiến tạng từ người đã chết có thể mở rộng sự lựa chọn cho những phụ nữ không có bạn bè hoặc thành viên trong gia đình sẵn sàng hiến tặng hay có khả năng tương thích tốt với người nhận. Hầu hết các nhóm cấy ghép đều tin tưởng vào việc sử dụng tử cung từ cả người hiến tặng còn sống và đã chết.

“Đây thực sự là một ca sinh rất quan trọng đối với toàn bộ cộng đồng cấy ghép tử cung”, bác sĩ Liza Johannesson, bác sĩ phẫu thuật ghép tử cung tại Baylor, người trước đây đã làm việc với nhóm nghiên cứu Thụy Điển cho biết. “Sự ra đời của em bé này thực sự đã đánh một dấu mốc quan trọng.”

( Thùy Linh – statnews )