Tắc ống dẫn trứng

Ống dẫn trứng (còn gọi là vòi trứng), có tên khoa học là fallopian tubes, nối tử cung với buồng trứng (mỗi bên có một ống dẫn trứng) và được treo bởi dây chằng tử cung buồng trứng. Ống dẫn trứng có 2 nhiệm vụ chính: là đường di chuyển của trứng và tinh trùng; nó còn là nơi xảy ra sự gặp gỡ của tinh trùng từ ngoài đi vào và trứng từ buồng trứng đi ra.

Mỗi tháng 2 buồng trứng thay phiên nhau rụng một trứng (noãn) từ tuổi dậy thì đến tuổi mãn kinh. Trứng chín sẽ rụng và rơi vào ống dẫn trứng.Sự thụ tinh xảy ra khi noãn và tinh trùng kết hớp tại vòi trứng (1/3 ngoài của ống dẫn trứng). Trứng sau khi được thụ tinh thì tiếp tục di chuyển trong vòi tử cung (thường mất 3-4 ngày) để đến làm tổ ở buồng tử cung.

Tắc vòi trứng là một trong những nguyên nhân quan trọng gây vô sinh ở nữ giới

Tắc ống dẫn trứng là tình trạng ống dẫn trứng bị chít hẹp lại bởi một số nguyên nhân, do đó gây cản trở đường đi của trứng về tử cung, khiến cho trứng đã được thụ tinh không thể di chuyển qua vòi trứng đến tử cung để làm tổ, dẫn đến mang thai ngoài tử cung rất nguy hiểm đến sức khỏe và sự phát triển của thai nhi.

Nguyên nhân tắc ống dẫn trứng

Tắc ống dẫn trứng có thể đến từ 4 nguyên nhân chính sau:

• Do bẩm sinh

Nguyên nhân này rất hiếm gặp. Bẩm sinh từ thai nhi sinh ra đã có khiếm khuyết trong cơ thể như ống dẫn trứng bị chít hẹp, hay ống dẫn trứng phát triển không hoàn thiện (bị thiếu hụt một phần hoặc toàn bộ).

• Các bệnh lý mắc phải

Viêm vùng chậu là nguyên nhân phổ biến gây ra tắc ống dẫn trứng. Hơn nữa ở những bệnh nhân viêm vùng chậu mãn tính thì nguy cơ tắc ống dẫn trứng càng cao. Viêm vùng chậu thường là một biến chứng thường do một số bệnh lây truyền qua đường sinh dục gây ra (ví dụ chlamydia, bệnh lậu,giang mai…).Ở những bệnh nhân này, ống dẫn trứng trở nên chật, hẹp, sau một thời gian sẽ dẫn tới tắc. Trong trường hợp này, ngay cả khi bệnh viêm vùng chậu đã được chữa khỏi thì vẫn tồn tại nguy cơ tắc ống dẫn trứng ở nữ giới.

• Vệ sinh cá nhân

Vệ sinh cá nhân không sạch và không đúng cách sẽ tăng nguy cơ viêm nhiễm hệ sinh dục và tiết niệu. Đặc biệt do đặc điểm cấu tạo bộ phận sinh dục nữ ở dạng “mở”, nên sự viêm nhiễm vùng kín xảy ra thường xuyên, nếu không có biện pháp kịp thời ngăn chặn các viêm nhiễm sẽ nhanh chóng lan rộng và thâm nhập sâu vào ống dẫn trứng gây tắc.

• Các tác động thủ thuật ngoại khoa

Các thủ thuật như đặt dụng cụ tử cung, nạo phá thai, phẫu thuật ổ bụng, phẫu thuật vùng chậu tại các cơ sở y tế không đảm bảo sẽ tăng nguy cơ gây nhiễm trùng tử cung, viêm nhiễm đường tiết niệu, có thể dẫn đến tắc ống dẫn trứng.

Hình ảnh tắc vòi trứng thông qua chụp tử cung vòi trứng

Hậu quả của tắc ống dẫn trứng

Như đã nêu trên, việc tắc nghẽn ống dẫn trứng khiến trứng và tinh trùng khó xảy ra sự thụ tinh, và trứng sau khi thụ tinh khó di chuyển xuống buồng tử cung để làm tổ. Do đó hậu quả của bệnh tắc ống dẫn trứng mang lại rất nặng nề. Trong đó có thể kể đến vô sinh ở nữ và chửa ngoài tử cung.

Vô sinh do tắc ống dẫn trứng chiếm khoảng 20% toàn bộ số bệnh nhân vô sinh. Tổn thương tai vòi có thể ở đoạn gần (đoạn kẽ và đoạn eo) hay tổn thương đoạn xa. Khả năng có thai của người phụ nữ bị giảm đi đáng kể. Những trường hợp vô sinh do bị tắc dính ống dẫn trứng thường điều trị khá phức tạp do phát hiện muộn. Phần lớn bệnh nhân chỉ biết mình bị bệnh khi đi khám vô sinh hiếm muộn sau thời gian dài lập gia đình mà không thấy mang thai. Tuy nhiên nếu bệnh được phát hiện sớm thì khả năng điều trị thành công là rất cao, hiện nay có nhiều phương pháp đem lại hiệu quả cao như thuốc tiêu viêm, thủ thuật thông ống dẫn trứng, thủ thuật nội soi ống dẫn trứng, thủ thuật cắt nối ống dẫn trứng. Hoặc dùng phương pháp hỗ trợ mang thai như bơm tinh trùng vào trong ống dẫn trứng để tăng khả năng trứng gặp tinh trùng.

Ngoài giảm khả năng thụ tinh, tắc ống dẫn trứng còn gây ra tình trạng chửa ngoài tử cung. Trứng đã được thụ tinh bình thường sẽ di chuyển về phía tử cung, nhưng do một nguyên nhân nào đó mà trứng không thể đi đến đúng chỗ để làm tổ. Thai sẽ phát triển ở một nơi nào đó ngoài tử cung. Điều này rất nguy hiểm vì sự phát triển của thai không được diễn ra đầy đủ và thuận lợi như thông thường và thai có thể sẽ bị vỡ bất cứ lúc nào. Khi thai vỡ, máu ồ ạt chảy vào ổ bụng gây nguy hiểm đến tính mạng và sức khỏe sinh sản sau này.

Bên cạnh đó, tắc ống dẫn trứng còn gây ra một số hậu quả và nguy hiểm khác như rối loạn kinh nguyệt, tăng nguy cơ mắc phải một số bệnh phụ khoa khác, rối loạn nội tiết tố, thay đổi tâm lý, ảnh hưởng tới khoái cảm cũng như chất lượng đời sống tình dục,…

Các dấu hiệu và xét nghiệm nhận biết

Dấu hiệu đau bụng kinh trong tắc vòi trứng

Những dấu hiệu của bệnh tắc vòi trứng thường bị nhầm lẫn với bệnh viêm âm đạo nên khi có những dấu hiệu bất thường người bệnh nên đi đến các cơ sở y tế uy tín để khám và được hỗ trợ điều trị:

Chu kỳ kinh nguyệt không đều, thường bị đau bụng kinh:ống dẫn trứng bị tắc ảnh hưởng tới sự rụng trứng và sự di chuyển của trứng dẫn tới kinh nguyệt thường xuyên rối loạn và gây đau trong những ngày của chu kỳ.

Đau bụng dưới: Cảm giác đau càng tang khi dung tay ấn vào bụng dưới, bụng cứng, kéo theo cả lưng cũng có thể đau.

Khó thụ thai hay có thai ngoài tử cung: Ống dẫn trứng bị tắc, ngăn cản sự thụ tinh, cũng như ngăn cản sự di chuyển của trứng đã được thụ tinh về tử cung, khiến bạn nữ khó mang thai và thường bị mang thai ngoài tử cung.

Đau khi giao hợp và dịch âm đạo tiết nhiều là biểu hiện thường xuyên xảy ra với những người bị bệnh này.

Ngoài ra có thể còn có một số trường hợp như: Rối loạn chức năng tiêu hóa, cơ thể mệt mỏi, thiếu sức sống, tiểu rắt, buồn tiểu liên tục,…

Việc phát hiện sớm, đúng và chính xác bệnh giúp hỗ trợ điều trị đáng kể ở những bệnh nhân bị tắc ống dẫn trứng. Các phương pháp có hiệu quả thường được sử dụng là:

Chụp cản quang tử cung – vòi trứng: Thời điểm tốt nhất để chụp cản quang vòi trứng là sau khi sạch kinh từ 2-3 ngày (trường hợp chị em bị rong kinh thời gian này sẽ kéo dài hơn). Ưu điểm của phương pháp này là xác định được ống dẫn trứng và tử cung có bị tắc hay không, không những thế nó còn giúp xác định được những dấu hiệu bất thường của buồng tử cung và các vùng xung quanh. Tuy nhiên hạn chế của phương pháp này là khó quan sát được những tổn thương bên ngoài vòi trứng hay niêm mạc ở vòi trứng. Đôi khi kết quả thu được cũng không hoàn toàn chính xác bởi chất cản quang làm co thắt ống dẫn trứng.

Ngoài phương pháp chụp cản quang hay được sử dụng thì còn có phương pháp siêu âm đầu dò – nội soi ổ bụng. Phương pháp này giúp phát hiện tổng quát nhiều bất thường có liên quan tới tử cung và phần phụ như: ống dẫn trứng, dây chằng quanh tử cung, vòi trứng, buồng trứng. Tuy nhiên lại không cho kết quả với độ chính xác cao như kĩ thuật đã nêu trước.[:]